Gimnazjum Nr 133
w Warszawie
im Ks. Stefana Kard. Wyszyńskiego
02-495 Warszawa
ul. Warszawska 63
tel/fax (0-22) 667-09-32
>
   
 

DZIELNICA wARSZAWA-Ursus

"Pierwsze informacje o osadnictwie na obszarze dzisiejszego Ursusa pochodzą z XIV wieku. Przez kilka stuleci historia nie zapisała nic szczególnego w dziejach leżących tu wsi: Czechowic, Skoroszy i Szamot. W XVI wieku Czechowice miały dziesięciu właścicieli, byli to między innymi: Czechowscy, Sędowie
i Chłodowie. Wieś liczyła 102 ha, a w kolejnym wieku obszar ziemi uprawnej zmniejszył się do 63 ha-rów. Jeszcze w końcu XIX wieku -
w wydanym wówczas "Słowniku Geograficznym Królestwa Polskiego" - można przeczytać, że w 1827 roku Skorosze zamieszkiwało 90 osób, a 60 lat później- 141. Pod koniec stulecia wieś stała się siedzibą rozległej gminy, obejmującej początkowo obszar od Pruszkowa po Mokotów".
Gwałtowne zmiany rozpoczęły się w latach 20 ubiegłego wieku. W maju 1924 r. warszawska fabryka Zakładów Mechanicznych Ursus wygrała ogłoszony przez Ministerstwo Spraw Wojskowych przetarg na dostawę 1050 samochodów i rozpoczęła budowę fabryki we wsi Szamoty. W 1930 roku bankrutująca fabryka przeszła na własność skarbu państwa, zmieniła nazwę na PZInż i podjęła produkcję czołgów, silników lotniczych i motocykli "Sokół". Dla sąsiadujących z Szamotami Czechowic zaczął się okres prosperity. W związku z budową fabryki przeprowadzono parcelację gruntów i wytyczono ulicę osiedla. Zaczęły się pojawiać domki jednorodzinne
i pierwsze czynszowe kamienice, wybudowano przystanek kolejowy Ursus. Na początku lat 30-tych otwarto pocztę, posterunek policji, a w 1933 roku szkołę powszechną . W pierwszym roku naukę rozpoczęło 314 uczniów, a zajęcia prowadziło pięciu nauczycieli. Dyrektorem pierwszej szkoły został Stanisław Śliski. W 1939 roku osiedle fabryczne liczyło 7000 mieszkańców. W tym samym roku...wybuchła II Wojna Światowa".
"Kiedy trzeba było myśleć o walce, o sabotażu, co miało szczególne znaczenie w fabryce opanowanej przez wroga, przestawionej na produkcję wojenną, załoga, licząca wówczas ok. 3000 osób, stała się ośrodkiem oporu, bastionem polskości. Pierwsze zbrodnie wykonano w 10 dni po zajęciu przez oddziały niemiecki Czechowic(8.09.1939). Pod zarzutem ostrzelania żołnierzy wermachtu zostali wyprowadzeni
z piwnicy i rostrzelani:61-letni Józef Szpuda, jego synowie: Jan, Czesław, Tadeusz zięć Lucjan Pałubicki oraz anonimowy furman".
"W czasie kampanii wrześniowej na terenie szkoły zorganizowano polski szpital polowy. Przy jego organizacji wielkie zasługi położyła dr Władysława Włoszewska.
Z innych pracowników należy wymienić: Helenę Rawską, Janinę Morawską, Janinę Kęsicką oraz Janinę i Władysławę Grodkiewicz".
"W odwecie za liczne akty sabotażu, za działalność konspiracyjną hitlerowcy zamordowali ponad 100 osób spośród załogi "Ursusa". Tej walce nie stłumionej nawet na chwilę represjami, terrorem okupanta, towarzyszyła dzień w dzień troska o naszą kulturę narodową, której widome symbole z taką zaciekłością niszczył wróg, wiedząc dobrze jak wiele znaczą".
"Wybuch II wojny światowej zahamował rozwój Czechowic. Na powojenne losy osiedla miała wielki wpływ fabryka produkująca od 1947 roku ciągniki rolnicze której przywrócono wcześniejszą nazwę Z. M. Ursus".
"W latach 1945-46 odbudowano "Ursus", choć nie było to takie proste. Brakowało narzędzi, materiałów, często nie wystarczało pieniędzy na wypłaty.
A jednak ludzie garnęli się do fabryki rzadko kto pytał się o zaległe pobory. Tak wspomina to jeden z pracowników p. Eugeniusz Wojciechowski: "Wykonaliśmy jakieś zamówienie dla kolejarzy i zapłacili nam za to wagonem kubłów. Pracownicy otrzymali, więc równowartość pensji kubełkami, a za drobne- do rozliczenia- służyły guziki. Dostałem całą kieszeń blaszanych guzików ". W roku 1945 dyrektorem Państwowych Zakładów Inżynierii "Ursus" został inżynier Bolesław Koehler".
"W 1952 roku Czechowice połączone ze Skoroszami i Szamotami otrzymały prawa miejskie. Dwa lata później nazwę miasta zmieniono na URSUS. Miało ono wtedy 11000 mieszkańców. W 1961 roku do Ursusa dołączono Gołąbki. Do dynamicznie rozwijającego się miasta przybywała ludność, najpierw z Mazowsza, potem z całej Polski. Dla nich powstały kolejne osiedla wielkich bloków; największe z nich Niedźwiadek(na którym mieszkamy) dla 18000 mieszkańców, budowano w latach 1968 - 1978".
Fala protestów 1976 roku nie ominęła "Ursusa".25 czerwca Ursus, obok Radomia, był głównym ośrodkiem w którym zaprotestowano przeciw podwyżkom cen żywności. 26 czerwca załoga fabryki zablokowała tory kolejowe. Kilkunastogodzinna blokada linii kolejowych przez robotników ZM "Ursus", skończyła się brutalną pacyfikacją, dokonaną przez milicję, procesami i surowymi wyrokami dla organizatorów zajść na torach. Odtąd Ursus stał się symbolem walki podjętej przeciwko władzy komunistycznej. 1 sierpnia 1977 roku Ursus został włączony do Warszawy i stał się częścią dzielnicy ochota.
"W 1950 roku powstał w Ursusie Dom Kultury-centrum życia artystycznego
i kulturalnego.
1 stycznia 1993 roku po kilkuletnich staraniach Ursus został wyłączony
z Ochoty jako ósma warszawska dzielnica. Taki stan prawny trwał jednak krótko. Ustawa z 25 marca 1994 roku podzieliła stolicę na gminę centralną i 10 gmin nabrzeżnych. Jedną z nich został Ursus. Nasza Dzielnica leży w zachodniej części Warszawy w odległości 9 km od centrum. Do roku ubiegłego byłą obszarowo najmniejszą gminą warszawską. Dziś mieszka tu około 40000 osób (najwięcej, kolejno: na starym Ursusie, osiedlu Niedźwiadek i Gołąbkach)".
"Uchwałą Rady Gminy z 14 marca 1997 roku ustanowiono nowy herb oraz barwy gminy:
Herb gminy Warszawa - Ursus odwołuje się do najstarszych dziejów Ursusa, oraz jego nazwy: na zielonym polu , niedźwiedź brunatny ze złotą okszą na lewym barku kroczy na tylnych łapach. Postawa bojowa niedźwiedzia oznacza w heraldyce nie ustępliwość w obliczu nieprzyjaciela i wrogość. Złota oksza nawiązuje natomiast do herbu rodowego Czechowskich (byli oni właścicielami wsi Czechowice w XVI wieku). Oksza symbolizuje obronę, sprawiedliwość i niezłomną wolę.
Niedźwiedź zaś stanowi nawiązanie do fabryki "Ursus", co po łacinie znaczy "niedźwiedź", który miał być symbolem potęgi i siły produktów fabryki".
"Flaga gminy składa się z trzech równych pasów poziomych. Pasy górny i dolny są zielone, zaś środkowy jest żółto - czerwony. Nie przez przypadek są to właśnie takie kolory: zielony symbolizuje nadzieję, radość i honor, żółty jest kolorem szlachetności, życzliwości oraz inteligencji, zaś czerwony oznacza odwagę i waleczność".
Obecnie na terenie Ursusa trwają liczne prace budowlane: remont centrali telefonicznej, malowanie bloków na Niedźwiadku, stawianie drugiej wieży kościoła im. Najświętszego Serca i Krwi Chrystusa, budowa parku dla rolkowców, przebudowywanie placów zabaw (dostosowywanie ich do wymogów UE). Dokonano wielu zmian, m.in. wybudowano basen i Galerię Ursus, wybrukowano i oświetlono alejki spacerowe, zmieniono bazarek w estetyczne centrum osiedlowe, wyremontowano stare i postawiono kilka nowych bloków. Dziś w Ursusie jest cicho i spokojnie,
a byłoby jeszcze piękniej, gdyby młode pokolenie znało i ceniło historię swej dzielnicy.

Źródła:
-www.enter.netia.pl
-"Ursus" pod redakcją A.Orłowskiego
-Henryk Czarnecki(tata Magdy)
-Magdy (wiedza własna)
Magda Dusińska i Magda Czarnecka III c